Πραγματοποιήθηκε την Πέμπτη (25-05-2023) η πρώτη ομιλία του Προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ - ΠΣ, Αλέξη Τσίπρα, στην Κεντρική Επιτροπή του κόμματος, μετά την βαριά ήττα στις εκλογές της 21ης Μαΐου 2023, ο οποίος, ανέλαβε προσωπικά όλη την ευθύνη για το εκλογικό αποτέλεσμα και σήμανε συναγερμό μάχης για τις εκλογές της 25ης Ιουνίου 2023, χαρακτηρίζοντας την «κρίσιμη τελική μάχη», τονίζοντας τα εξής:«Δεν θα κρυφτούμε πίσω από το δάχτυλό μας. Το αποτέλεσμα είναι ένα οδυνηρό σοκ. Και η ευθύνη είναι δική μας, πρωτίστως δική μου. Δεν ισομοιράζεται. Δεν κρύβομαι. Με ξέρετε. Ποτέ δεν κρύφτηκα στην πολιτική μου διαδρομή. Στα δύσκολα ποτέ δεν το έβαλα στα πόδια. Ανέλαβα την ευθύνη. Και έδωσα τη μάχη. Έτσι και τώρα...», τόνισε και επισήμανε:
«Μετά από τρεις μέρες θλίψης και αναστοχασμού, ήρθε η ώρα να κηρύξουμε λήξη στο πένθος και να σημάνουμε συναγερμό μάχης. Αυτή είναι η ευθύνη μας σήμερα: Να ανασυγκροτηθούμε άμεσα. Τώρα.
Χωρίς καμιά καθυστέρηση. Και να δώσουμε τη μάχη.
Αναλαμβάνω και αναλαμβάνουμε την ευθύνη γι` αυτή τη μάχη γιατί δε φοβήθηκα και δε φοβηθήκαμε. Γιατί δε δείλιασα και δε δειλιάσαμε, δε λιποτακτήσαμε ποτέ από τα δύσκολα - τα πιο δύσκολα για τη χώρα. Εκπροσωπούμε μία παράταξη που έχει μάθει να δίνει αγώνες. Είμαστε εδώ από γενιές μαχών, γενιές αγωνιστών, γενιές νικητών.
Η ευθύνη μου και η ευθύνη μας απέναντι στη χώρα και στην ιστορία είναι μεγάλη. Θα τη δώσουμε αυτή τη μάχη για να την κερδίσουμε. Και θα τα καταφέρουμε.
Πρέπει να αναζητήσουμε απαντήσεις στις δικές μας αδυναμίες, τις δικές μας επιλογές, τη συνολική μας εικόνα. Οφείλουμε αυτήν την εικόνα να την αλλάξουμε. Δραστικά. Ριζικά. Άμεσα.
Δεν ξέρω αν το έχουν όλοι εμπεδώσει, ο ΣΥΡΙΖΑ είναι και θα παραμείνει κόμμα εξουσίας, όχι διαμαρτυρίας, όχι συμπλήρωμα σε κυβερνήσεις της Δεξιάς. Ο ΣΥΡΙΖΑ είναι ο βασικός εκφραστής της προοδευτικής παράταξης. Είναι το κόμμα που η ενίσχυση και η νίκη του σημαίνει πάντα νίκη της προόδου έναντι της συντήρησης και της δημοκρατίας έναντι του αυταρχισμού.
Να στείλω ένα μήνυμα στις ελίτ και στα μεγάλα συμφέροντα που 10 χρόνια τώρα δεν έχουν κουραστεί να μας πολεμάνε και να με πολεμάνε. Τρεις μέρες τώρα, δε μπορούσαν να κρύψουν τη μεγάλη τους χαρά και τη μεγάλη τους συγκίνηση. Τους απαντάω: Μη βιάζεστε. Δε θα πετύχετε το στόχο σας. Κι άλλες φορές βιαστήκατε και δεν πετύχατε τον στόχο σας. Είναι λογικό να επιθυμείτε ηγέτες υποτακτικούς στα συμφέροντά σας. Είναι λογικό να επιθυμείτε τη νεκρανάσταση ενός συστημικού δικομματισμού που οδήγησε τη χώρα στα βράχια της χρεοκοπίας. Και άλλες φορές θεωρήσατε ότι μας έχετε τελειώσει. Διαψευστήκατε. Έτσι θα διαψευστείτε και τώρα από την ετυμηγορία του ελληνικού λαού.
Ξέρετε πως ποτέ δεν φοβήθηκα ούτε την κριτική ούτε την αυτοκριτική. Πάντοτε ήμουνα ανοιχτός σε απόψεις, σκέψεις, στις παρατηρήσεις και στις προτάσεις για διορθωτικές κινήσεις. Και σήμερα αυτό είναι αναγκαίο να γίνει. Αλλά είναι αναγκαίο να γίνει με ευθύνη και με σοβαρότητα. Είναι αναγκαίο να γίνει, από την άλλη όμως θέλω να είμαι σαφής. Δεν έχουμε δικαίωμα ούτε περιθώριο στην εσωστρέφεια. Δεν έχουμε δικαίωμα στην αμετροέπεια και τις αντιπαραθέσεις που ακόμα και τώρα, σήμερα, μετά το εκλογικό αποτέλεσμα, ορισμένοι δεν τις αποφεύγουν, αλλά το μόνο που δείχνουν είναι πως δεν έχουμε καταλάβει τίποτα από το μήνυμα της λαϊκής ετυμηγορίας.
Αυτό λοιπόν δεν μπορούμε να το επιτρέψουμε. Τούτη την ώρα χρειάζεται η μεγαλύτερη συσπείρωση και η σεμνότητα, θα έλεγα, μπροστά στην ψήφο του ελληνικού λαού και όχι η επανάληψη συμπεριφορών που μας κόστισαν πανάκριβα.
Μετά τη δεύτερη κάλπη θα γίνει η συνολική αποτίμηση με την άνεση και τον χρόνο και τη διάρκεια που πρέπει να γίνει. Αυτό που τώρα επείγει ενόψει της νέας αναμέτρησης, της πιο κρίσιμης είναι να δούμε και να λάβουμε σοβαρά υπόψη κάποια βασικά συμπεράσματα από το μήνυμα της κάλπης.
Να διορθώσουμε τη στρατηγική μας εν κινήσει και να διορθωθούμε, εάν θέλετε, εν κινήσει. Να αλλάξουμε την καμπάνια μας, να γίνουμε πιο συλλογικοί στη δουλειά μας. Πιο συντροφικοί και πιο αλληλέγγυοι μεταξύ μας. Πιο σοβαροί, επιτρέψτε μου να πω, όπως αρμόζει σε κόμματα και στελέχη που διεκδικούν την κυβερνητική εξουσία.
Και για να λάβουμε υπόψη κάποια βασικά συμπεράσματα από τα αποτελέσματα της κάλπης, οφείλουμε πρώτα να δώσουμε κάποιες απαντήσεις, να επιχειρήσουμε να δώσουμε κάποιες απαντήσεις στα βασικά ερωτήματα.
Γιατί συνέβη αυτό το αποτέλεσμα; Γιατί δεν το καταλάβαμε; Ποιες κοινωνικές μεταβολές έχουν συμβεί, έχουν επέλθει στην ελληνική κοινωνία; Ποια λάθη έγιναν και οι αναποφάσιστοι πήγαν μαζικά στην κάλπη της ΝΔ και όχι στη δική μας; Σύμφωνα με τα exit pols, την τελευταία μέρα αποφάσισε τι θα ψηφίσει πάνω στην κάλπη το 20% των ψηφοφόρων. 1.206.000 ψηφοφόροι. Από αυτούς, 618.000 κατέληξαν, επέλεξαν τη ΝΔ και μόλις 156.000 επέλεξαν τον ΣΥΡΙΖΑ.
Οι αναποφάσιστοι, δηλαδή, αντί να ψηφίσουν όπως περιμέναμε και όπως συνήθως συμβαίνει με το κριτήριο της δυσαρέσκειας απέναντι στην κυβέρνηση, τελικά ψήφισαν ανάποδα. Ψήφισαν όχι για να φύγει αυτή η κυβέρνηση, αλλά με τον φόβο μην έρθει η αντιπολίτευση.
Γιατί συνέβη αυτό; Πρέπει να δώσουμε κάποιες απαντήσεις για να μπορέσουμε να διορθώσουμε εν κινήσει τη στρατηγική μας, την καμπάνια μας, την κατεύθυνση μας.
Γιατί επίσης ένας μεγάλος αριθμός από εκείνους που μας εμπιστεύθηκαν το 2019 παρά τα όλα όσα συνέβησαν αυτή την τετραετία, τώρα δεν μας εμπιστεύθηκαν ξανά; Και εδώ νομίζω ότι δεν πρέπει να βιαστούμε να δώσουμε μια βολική, μια εύκολη απάντηση, να κρυφτούμε πίσω από τη λεγόμενη συντηρητικοποίηση της ελληνικής κοινωνίας, που δεν είναι μια αυτονόητη τάση. Πρέπει να το μελετήσουμε εάν ισχύει, να μας προβληματίσει, αλλά νομίζω ότι δεν πρέπει να κρυφτούμε πίσω από εύκολες απαντήσεις. Πρέπει να αναζητήσουμε απαντήσεις πρωτίστως στις δικές μας αδυναμίες. Τις δικές μας επιλογές, τη δική μας στάση, την αξιοπιστία της πολιτικής μας πρότασης, την αξιοπιστία των προσώπων, τη συνολική μας εικόνα.
Ανάμεσα σε πολλές αιτίες, εγώ θα ήθελα σήμερα στη συνεδρίαση της Κεντρικής μας Επιτροπής να εστιάσουμε σε τρεις κομβικές αιτίες.
Η πρώτη αιτία, κατά την άποψή μου, είναι ότι τελικά η ΝΔ κατάφερε να επιβάλει την δική της ατζέντα στην προεκλογική αντιπαράθεση: την ατζέντα του φόβου. Και να υποστηρίξει με αυτό τον τρόπο -στο δίπολο σταθερότητα, από τη μια, αλλαγή, από την άλλη-, ως πλειοψηφική, την τάση του δικού της αφηγήματος. Να μην αλλάξουμε, γιατί εάν αλλάξουμε μπορεί να είναι και χειρότερα τα πράγματα. Και αυτό το κατάφερε, δυστυχώς, αξιοποιώντας διαρκώς και δικά μας λάθη. Πολλά εκ των οποίων θα τα χαρακτήριζα αδιανόητα και καθοριστικά.
Έτσι φτάσαμε στο σημείο να πάμε στην κάλπη τις τελευταίες ημέρες και η συζήτηση στα καφενεία και στις παρέες να μην είναι για όσα συμβαίνουν σήμερα το 2023 και τα όσα συνέβησαν αυτή την τετραετία -για την ακρίβεια, για τη διάλυση της δημόσιας υγείας, για το έγκλημα των Τεμπών και το επιτελικό κράτος-κομματικό λάφυρο, για τις υποκλοπές και την κακοποίηση του κράτους δικαίου-, δεν συζήταγε κανείς γι’ αυτά, αλλά να συζητάει ο κόσμος στις παρέες, στα καφενεία, παντού, τι συνέβη πριν από 8 χρόνια. Η συζήτηση για το ευρώ και για τους δύσκολους καταναγκασμούς των μνημονίων. Καταστάσεις όμως που έχουμε αφήσει πίσω οριστικά χάρη στα επιτεύγματα τα δικά μας και αυτό είναι το οξύμωρο. Αυτό είναι το οξύμωρο.
Εντούτοις αποδείχτηκε ότι η μιντιακή υπεροπλία που είχαν οι αντίπαλοί μας μπορεί να παίξει καθοριστικό ρόλο στην επιβολή της προεκλογικής ατζέντας, ιδίως όταν κάνεις κι εσύ λάθη. Και σε αυτό βέβαια συνέβαλαν όχι μόνο τα δικά μας λάθη, αλλά και τα κόμματα της ήσσονος αντιπολίτευσης, που είχαν το κύριο, θα έλεγα, μέτωπο -δεν ήταν διμέτωπος-, ήταν με κύριο μέτωπο απέναντι στον ΣΥΡΙΖΑ. Αυτή, κατά την άποψή μου, ήταν η πρώτη αιτία. Επέβαλε την ατζέντα της προεκλογικά η ΝΔ. Την ατζέντα του φόβου.
Η δεύτερη αιτία ήταν, κατά την άποψή μου, η αναγκαστική επιλογή υπεράσπισης μιας στρατηγικής που, εξαιτίας της άρνησης των άλλων προοδευτικών δυνάμεων, αντικειμενικά δεν μπορούσε να περπατήσει. Τη στρατηγική της απλής αναλογικής και της κυβέρνησης προοδευτικής συνεργασίας.
Θα έλεγα ότι το εκλογικό αυτό αποτέλεσμα αποτέλεσε τελικά μια στρατηγική ήττα της απλής αναλογικής και ταυτόχρονα μια ήττα της στρατηγικής μας για την απλή αναλογική. Και αυτό βοήθησε αφάνταστα τη ΝΔ να επιβάλει την δική της ατζέντα. Αυτό ήταν το στρατηγικό ρήγμα μέσα από το οποίο πέρασε το αφήγημα περί σταθερότητας. Η διαρκής άρνηση των προοδευτικών δυνάμεων έδινε την εικόνα μιας μη ρεαλιστικής και άρα αναξιόπιστης πρότασης διακυβέρνησης. Μιας αμήχανης πρότασης που οδηγεί εν τέλει σε μια ασταθή διακυβέρνηση. Σε αντίθεση με την πρόταση του αντιπάλου μας που έμοιαζε πιο κατανοητή και πιο συμπαγής. Αυτοδυναμία για να έχουμε σταθερότητα. Ποια σταθερότητα; Αυτή τη σταθερότητα. Αυτή των μεγάλων δυσκολιών για τα λαϊκά στρώματα, αλλά σταθερότητα, βρε αδελφέ. Και αυτό είναι ένα ζήτημα που θα πρέπει να το εντοπίσουμε στην αποτίμηση του εκλογικού αποτελέσματος.
Η τρίτη αιτία στην οποία θέλω σήμερα να αναφερθώ -όχι έσχατη-, η τρίτη αιτία, κατά την άποψή μου, είναι η εικόνα μας. Η εικόνα του κόμματος. Η εικόνα μας ως συλλογικού υποκειμένου για μεγάλο χρονικό διάστημα. Ιδίως όμως τις κρίσιμες μέρες πριν την κάλπη. Δεν ήταν μια εικόνα που εξέπεμπε συνοχή, ευθύνη, συγκρότηση. Οι άστοχες δημόσιες τοποθετήσεις ακόμα και τις τελευταίες μέρες πριν τις εκλογές, οι παλινωδίες, το έλλειμμα υπευθυνότητας, ακόμα και αντίληψης του πόσο καχύποπτο ήταν το εκλογικό σώμα απέναντί μας, πόσο ρευστό και ευμετάβλητο, μας κόστισαν ακριβά.
Και αυτό, νομίζω, βάζει μπροστά σε όλους μας ένα πολύ κρίσιμο και επείγον ζήτημα. Οφείλουμε τις επόμενες 30 μέρες αυτή την εικόνα να κάνουμε το παν να την αλλάξουμε. Οφείλουμε να αλλάξουμε δραστικά, ριζικά, άμεσα. Με ηρεμία, συλλογικότητα, πολιτικό πολιτισμό, αλλά οφείλουμε να κάνουμε παρεμβάσεις να αλλάξουμε αυτή την εικόνα.
Και αυτό, για να γίνω απολύτως σαφής, δεν είναι ζήτημα πολιτικής κατεύθυνσης. Δεν λέω να αλλάξουμε ούτε προς το κέντρο, ούτε προς τα αριστερά, αλλά προς τη σοβαρότητα, προς την υπευθυνότητα, προς τη συλλογικότητα.
Διανύσαμε μια δύσκολη ιστορική διαδρομή από το 2015. Καταφέραμε να βγάλουμε τη χώρα από τα μνημόνια, να σταθούμε όρθιοι όταν μας πολιορκούσαν οι δανειστές και μας πολεμούσαν οι αυτουργοί της χρεοκοπίας. Καταφέραμε, παρά αυτές τις μεγάλες δυσκολίες, να κρατήσουμε την κοινωνία όρθια.
Με ψηλά το κεφάλι στεκόμαστε, για το έργο μας αυτό, μπροστά στις Ελληνίδες και στους Έλληνες. Αλλά με χαμηλά το κεφάλι μπροστά στην ετυμηγορία τους. Γιατί δεν καταφέραμε τελικά όσο και εάν προσπαθήσαμε, δεν καταφέραμε τελικά να αλλάξουμε όσο θα έπρεπε τους εαυτούς μας, τον τρόπο λειτουργίας μας, το κόμμα μας. Να αποπνέουμε περισσότερη σοβαρότητα, να λειτουργούμε με περισσότερη συλλογικότητα, να εκπέμπουμε περισσότερη σταθερότητα. Να δίνουμε και να εμπεδώνουμε την αίσθηση ότι είμαστε μια σφιχτοδεμένη ομάδα συντρόφων, ανθρώπων που ξέρει να υποτάσσει το μερικό στο γενικό καλό.
Και θέλω να σας πω, για να είμαι απόλυτα καθαρός, ότι γι’ αυτό αναλαμβάνω εγώ αποκλειστικά την ευθύνη. Δεν ανήκει σε κανέναν άλλον. Σε εμένα ανήκει η ευθύνη γι’ αυτό. Και θέλω να σας ζητήσω σήμερα να το λάβουμε πολύ σοβαρά υπόψη. Να το λάβουμε πολύ σοβαρά υπόψη στην εκλογική μάχη που έχει ήδη αρχίσει. Να δείξουμε στην ελληνική κοινωνία και σε αυτούς που μας ψήφισαν και στους άλλους που καλούμε τώρα να μας ψηφίσουν, ότι αντιληφθήκαμε το μήνυμα της λαϊκής ψήφου».
Για τον Κυριάκο Μητσοτάκη τόνισε:
«Τα σχέδιά του είναι ολοφάνερα. Δεν τα κρύβει. Να κερδίσει όχι την αυτοδυναμία, αλλά την παντοδυναμία. Που θα του επιτρέψει να προχωρήσει ακόμη και σε αλλαγές στο Σύνταγμα σε συντηρητική κατεύθυνση. Και αν του δοθεί η ευκαιρία να μην έχει καν αντίπαλο. Να ξεμπερδέψει με τον ΣΥΡΙΖΑ. Που είναι ο μόνος πολιτικός αντίπαλος που μπορεί να τον εμποδίσει και να δώσει μάχες για να υπερασπιστεί: Το κράτος δικαίου, το κοινωνικό κράτος, τη δημόσια Υγεία, την Παιδεία και τα εργασιακά δικαιώματα».
***
Τελικά η πρόταση του Προεδρείου ήταν να μην πάρουν το λόγο τα μέλη της ΚΕ αλλά να αποστείλουν γραπτώς τις θέσεις τους οι οποίες θα τύχουν διαβούλευσης. Πρόταση που προφανώς παραπέμπει στην προτροπή του προέδρου για σοβαρότητα ενόψει της κάλπης και αποφυγή της εσωστρέφειας.
Η πρόταση εγκρίθηκε σε ψηφοφορία διά ανατάσεως των χειρών αλλά όπως φάνηκε δεν αντιλήφθηκαν όλοι το γεγονός ότι ήταν προϊόν ανάγκης λόγω του «timing» και όχι ιδεολογική επιλογή. Για παράδειγμα ο πρώην πρόεδρος της Βουλής Νίκος Βούτσης, που ζήτησε και πήρε τον λόγο, αντιτάχθηκε σε αυτήν, ενώ και ο Νίκος Φίλης δεν έκρυψε τη διαφωνία του.
ΒΙΝΤΕΟ - ΟΛΟΚΛΗΡΗ Η ΟΜΙΛΙΑ ΤΣΙΠΡΑ:
